به نقل از «مهر»

پایش تغییرات سطح آب سفره‌های زیرزمینی با تصاویر ماهواره ای

تاریخ انتشار: ۲۷ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۷۹۹۲۲۲

به گزارش خبرنگار مهر، سفره‌های آب زیرزمینی یکی از منابع اصلی آب شیرین در سراسر جهان هستند. امروزه در دنیا منابع آبی زیرزمینی یکی از مهمترین ارکان توسعه پایدار به شمار می‌روند. به نحوی که طبق اعلام مؤسسات تحقیقاتی معتبر دنیا، این منابع با حجمی معادل ۳۷ میلیارد کیلومتر مکعب (۲۲ درصد آب‌های شیرین جهان)، حدود ۹۷ درصد آب شیرین مصرفی جهان را تأمین می‌کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آب زیرزمینی از طرفی به دلیل شیرین بودن، ترکیبات ثابت شیمیایی، آلودگی کمتر و سطح اطمینان بیشتر، یک منبع قابل اتکا به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب شده و از سوی دیگر با تأثیر بر توان اکولوژیک سرزمین، یک پدیده مهم و مؤثر در توسعه اقتصادی، تنوع اکولوژیکی و سلامت جامعه به حساب می‌آید.

استفاده از فناوری سنجش از دور یکی از راه‌هایی است که کشورها در رصد وضعیت آب‌های زیرزمینی خود با توجه به معضل خشکسالی و تغییر اقلیم، به کار گرفته اند.

اداره کل سنجش از دور سازمان فضایی ایران نیز در پروژه‌ای مطالعاتی با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای Grace ، سطح آب زیرزمینی کشور در شهرهای تهران، تبریز، اصفهان، مشهد و اهواز را در فاصله سال‌های ۸۱ تا ۹۶ مورد بررسی قرار داده است.

پروژه ماهواره Grace، یک پروژه ماهواره‌ای با همکاری مشترک بین دو کشور آلمان و آمریکا است که از دو ماهواره مشابه و مجزا تشکیل شده و در ارتفاع ۴۹۰ کیلومتری از سطح زمین با فاصله ۲۲۰ کیلومتر از یکدیگر حرکت می‌کردند. این ماهواره‌ها در ۱۷ مارس ۲۰۰۲ پرتاب شده و پایش و مأموریت خود را تا ۲۷ اکتبر ۲۰۱۷ تکمیل کرده‌اند.

این ماهواره‌ها نسبت به تغییرات سطح آب‌های زیرزمینی حساسیت زیادی نشان داده و با فراهم کردن تخمینی از میدان ثقل زمین به صورت ماهیانه و با توان تفکیک مکانی ۱ درجه (حدود ۱۱۱ کیلومتر)، میان تغییرات سطح آب‌ها و تغییرات ماهیانه میدان ثقل محلی که ماهواره‌ها از آن عبور می‌کردند، ارتباط داشته و میزان تغییرات سطح آب زیرزمینی را برآورد می‌کنند.

سازمان فضایی ایران نیز در این مطالعه با استفاده از فناوری سنجش از دور و بکارگیری تصاویر ماهواره‌ای Grace به اندازه گیری سطح آب زیرزمینی در شهرهای تهران، تبریز، اصفهان، مشهد و اهواز پرداخته است.

در این گزارش تغییرات سطح آب سفره‌های زیرزمینی در سطح شهرهای مذکور با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای GRACE در محیط برنامه نویسی Earth Engine برآورد شده است.

در این بررسی، سال ۱۳۸۱ به عنوان مبدا تغییرات آب‌های زیر زمینی در نظر گرفته شده و مقادیر تغییرات سطح آب سال‌های بعدی نسبت به آن محاسبه شده است. همانطور که در نمودار زیر مشاهده می‌شود روند تغییرات تا سال ۱۳۹۶ نزولی بوده است.

در بازه زمانی مورد بررسی (از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۶)، بیشترین میزان سطح آب مربوط به سال ۱۳۸۴ در حدود ۷ سانتی متر بالاتر از مبدا سطح آب (سال ۱۳۸۱) و کمترین میزان مربوط به سال ۱۳۹۴ در حدود ۴۷- سانتی متر است.

طبق داده‌های این مطالعه، بیشترین میزان افت سطح آب نیز مربوط به شهرستان تهران است که حدود ۴۷- سانتی متر پایین‌تر از مبدا تغییرات ثبت شده است.

کمترین میزان افت سطح آب نیز در سطح شهرستان اهواز حدود ۱۵- سانتی متر مشاهده می‌شود.

در جدول زیر بیشترین میزان افت سطح آب سفره‌های زیرزمینی به تفکیک ۵ شهر و در فاصله سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۶ نشان داده شده است.

کد خبر 5465362 معصومه بخشی پور

منبع: مهر

کلیدواژه: سنجش از دور سازمان فضایی ایران ماهواره آب زیرزمینی فناوری فضایی شرکت دانش بنیان اینترنت تحقیقات علمی نوآوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری سورنا ستاری حاکمیت سایبری تولید دانش بنیان فناوری فضایی اقتصاد دانش بنیان تراشه اکتشافات فضایی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تغییرات سطح آب آب زیرزمینی ماهواره ای سانتی متر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۷۹۹۲۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ایران در آستانه پرتاب ماهواره از پایگاه فضایی چابهار

وزیر ارتباطات گفت: پایگاه پرتاب فضایی چابهار، استراتژیک و راهبردی در صنعت فضایی کشور خواهد بود که ساخت آن در همین دولت کلید خورد و امیدواریم امسال فاز اولش را به اتمام برسانیم و نخستین پرتاب را تا پایان امسال انجام دهیم. - اخبار ویژه نامه‌ها -

به گزارش گروه فضا و نجوم خبرگزاری تسنیم، عیسی زارع‌پور؛ وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، امروز (چهارشنبه) در حاشیه برگزاری جلسه هیئت دولت در مورد ساخت پایگاه فضایی در جنوب کشور تصریح کرد: پایگاه پرتاب فضایی چابهار، استراتژیک و راهبردی در صنعت فضایی کشور خواهد بود که ساخت آن در همین دولت کلید خورد و امیدواریم امسال فاز اولش را به اتمام برسانیم و نخستین پرتاب را تا پایان امسال انجام دهیم.

نخستین پرتاب خورشیدآهنگ سال آینده از پایگاه فضایی چابهار/ ماهواره‌های ظفر2 و ناهید2 سال آینده پرتاب می‌شود

به گزارش تسنیم، پایگاه فضایی امام خمینی(ره) نخستین پایگاه سکوی ثابت ایران شامل مجموعه عظیمی است که همه مراحل  آماده‌سازی، پرتاب، کنترل و هدایت ماهواره‌برها را به‌عهده دارد؛ این پایگاه در 80کیلومتری جنوب شرق استان سمنان نیازهای فضایی کشورمان در مدار لئو را پوشش می‌‌دهد.

در عین حال در سال 1389 اعلام شد بنابر محدودیت‌های جغرافیایی موجود، تحقیقات برای ساخت دومین مرکز فضایی ایران در شهر چابهار آغاز شد.

براساس مصوبات شورای‌عالی فضایی، مدیریت کلان پایگاه فضایی چابهار به‌عهده سازمان فضایی است و قرار است در زمینه پرتاب موجود زنده و پرتاب ماهواره‌های سنجشی و مخابراتی در مدار زمین‌آهنگ فعالیت کند بنابراین این پرتاب‌ها به شرایط ویژه‌ای نیاز دارند و حتی‌الامکان باید در شرایط نزدیک به منطقه استوایی صورت گیرند تا هزینه‌های پرتاب و انجام مانورهای مداری آن به حداقل برسد که پایگاه فضایی چابهار این قابلیت را دارد.

پایگاه فضایی چابهار دارای پتانسیل مناسبی برای قراردادن ماهواره در هر دو مدار قطبی و استوایی است. سایت چابهار نزدیک به خط استوا (عرض جغرافیایی 25 درجه و 20 دقیقه شمالی و طول جغرافیایی 60 درجه و 27 دقیقه شرقی) است که با این شرایط می‌توان از اثرات انرژی حاصل از سرعت چرخش زمین در اطراف محور قطبی آن استفاده کرد، این اثر می‌تواند سرعت پرتابگرها را به‌مقداری قابل ملاحظه افزایش دهد. بندر چابهار هم‌عرض جغرافیایی بندر میامی در شبه‌جزیره فلوریدای آمریکاست و دارای شرایط آب‌وهوایی کاملاً مشابه این بندر.

سایت چابهار دارای سطح بالایی است که برای اطمینان کافی از ایمنی پرتاب‌ها فراهم شده است. این سایت شامل یک بندر آبی عمیق با امکانات بارگیری مناسب است و بندرگاه آن قابلیت پهلوگیری کشتی‌های اقیانوس‌پیما است.

این سایت دارای پهنای گسترده به‌سمت اقیانوس هند است که برای تمام مأموریت‌های فضایی مفید است و کمترین خطر را متوجه جمعیت و اموال اطراف آن منطقه می‌کند.

امکان نصب تجهیزات ردیابی در تپه‌های اطراف (رادارها و آنتن‌های تله‌متری) از جمله دیگر مزیت‌های خوب در پایگاه چابهار است.

این منطقه به‌دلیل موقعیت استوایی و ساحلی خود، یک سایت با تهویه مناسب و محیطی معتدل با رطوبت نسبی دارد و از تغییرات دمای اندکی در فصول مختلف سال برخوردار است همچنین به‌دلیل موقعیت جغرافیایی در مقابل زلزله آسیب‌پذیری کمتری دارد.

پایگاه پرتاب چابهار مجهز به زیرساخت‌هایی است که می‌توانند با توسعه مراکز فضایی در آینده سازگار باشند که این زیرساخت‌ها شامل جاده‌ها، فرودگاه‌ها، بنادر، مخابرات و... است.

بنابراین دو مزیت عمده برای پایگاه ملی فضایی چابهار وجود دارد که نخست نزدیکی به استواست به‌طوری که انرژی کمتری برای مانور یک فضاپیما به یک مدار استوا و ژئو نیاز دارد. از طرفی، دسترسی آزاد به دریای رو به جنوب دارد به‌طوری که برای موشک‌هایی که در سطوح پایین‌تر قرار می‌گیرند آثار مخروبه ناشی از خرابه موشک‌ها و بقایای فضاپیماها نمی‌توانند روی محل زندگی انسان‌ها تأثیر بگذارند.

انتهای پیام/